بررسی امکان حذف مواد شیمیایی شفاف کننده در فرآیند عیارسنجی چغندرقند در کارخانه های قند کشور با استفاده از سیستم عصاره گیری اتوفیلت (autofilt)

پژوهش حاضر با هدف بررسی امکان جایگزینی روش اندازه گیری قند (مقدار ساکاروز) موجود در ریشه چغندرقند به روش پلاریمتری nir با استفاده از منبع نور مادون قرمز نزدیک با طول موج 6/882 نانومتر (معروف به روش اتوفیلت ) با روش پلاریمتری معمولی با استفاده از منبع نور زرد سدیم با طول موج 589 نانومتر (روش رایج در کارخانه های قند) انجام شد. در روش اتوفیلت از آب مقطر به جای ترکیبات سرب جهت عصاره گیری استفاده می شود. در روش اتوفیلت شرایط بهینه جهت تعداد و نوع کاغذصافی مصرفی، سرعت و مدت همزدن مخلوط قبل از عصاره گیری، مدت زمان و فشار مناسب جهت دستیابی به عصاره گیری در سه مرحله نیز مورد ارزیابی قرار گرفت. جهت مقایسه آماری عیار اندازه گیری شده با دو روش، تعداد 827 نمونه خمیر چغندرقند از کارخانه های قند مختلف به طور تصادفی و هر نمونه خمیر همگن شده تحت شرایط آزمایشگاهی مشابه و یکسان به دو روش عصاره گیری و تعیین عیار شدند. نتایج نشان داد در روش اتوفیلت، امکان استفاده از چهار لایه کاغذصافی متداول در کارخانه های قند که ارزانتر نیز می باشد به جای استفاده از دو لایه کاغذصافی معرفی شده در کاتالوگ دستگاه می توان استفاده نمود. سرعت و زمان همزدن چه با دست و چه با سرعت حدود 1400 دور در دقیقه توسط همزن عیارسنجی در بیشترین زمان (8 دقیقه) و چه در کمترین زمان همزدن دستگاه همزن (1 دقیقه و 45 ثانیه) تاثیری در نتیجه عیار بدست آمده نداشت. به طور کلی، در روش عصاره گیری خمیر چغندرقند تحت فشار هوا (5/1 اتمسفر) با استفاده از سیستم اتوفیلت لازم است که عصاره گیری در سه مرحله (سه مرحله مساوی و هر کدام حدود سه ثانیه) انجام شود. عصاره مرحله سوم بدلیل دارا بودن کف و حباب های زیاد و در نتیجه ایجاد خطا در مسیر لوله پلاریمتر، قابل استفاده برای تعیین عیار نبود. بنابراین پس از حذف عصاره مرحله اول و سوم، برای تعیین عیار چغندرقند باید فقط از عصاره مرحله دوم استفاده نمود. براین اساس، میانگین درصدقند اندازه گیری شده با پلاریمتر nir پس از عصاره گیری به روش اتوفیلت به کمک آب مقطر با میانگین درصدقند اندازه گیری شده با پلاریمتر معمولی از طریق عصاره گیری با استات سرب برای نمونه های خمیر تفاوت معنی داری از لحاظ آماری نداشت.